در تولید و عرضه یک کالا، فروشندگان و تولیدکنندگان بسیاری دخیل دارند؛ به بیان دیگر کالایی مانند ماشین ظرفشویی تنها توسط یک شرکت تولید نمیشود بلکه شرکت های بسیاری وجود دارند که این محصول را تولید میکنند که از جمله آن ها میتوان به الجی، سامسونگ، دوو، بوش و … اشاره کرد. یک خریدارنده زمانی که میخواهد محصولی را تهیه نمایند به دنبال جنس مرغوب و تولید شده از شرکت معتبر میگردد. اما چطور از میان این همه کالا، کالای مورد نظر خود را یافت؟! هر شرکت و مجموعه موفق دارای یک نشان تجاری مخصوص به خود است که هویتشان را برای مخاطب آشکار میکند.
برای مثال زمانی که میخواهید ماشین ظرفشویی سامسونگ را بخرید، از طریق علامت و لوگو مخصوص شرکت سامسونگ روی کالا متوجه میشوید که این محصول توسط این شرکت تولید شده است. نشان تجاری درواقع همان علامت و نمادی که شما روی محصولات و خدمات خود درج مینمایید تا مخاطب سریعتر بتواند کالاهای شما را از سایر محصولات مشابه رقبا تشخیص دهد. ثبت نشان تجاری همواره اهمیت بسیاری برای کسب و کارهایی که میخواهند به موفقیت دست یابند داشته، خصوصا امروزه که با پیشرفت و توسعه بازاریابی، رقابت میان اصناف مختلف چند برابر شده است.
ثبت اجباری نشان تجاری
به طور کلی ثبت نشان تجاری از نظر قانون اختیاری است اما برای فعالیت در برخی زمینه ها، شما باید نشان تجاری داشته باشید. ثبت نشان تجاری برای هر یک از موارد زیر اجباری است:
- داروهای اختصاصی مورد استفاده‌ی طبی
- مواد غذایی که در لفاف و ظروف مخصوص عرضه میشوند.
- مشروبات و آب های گازدار
- لوازم آرایش که برای استعمال مستقیم بر روی پوست انسان به کار می‌رود.
نشان تجاری غیر قابل ثبت
به طور کلی نشان تجاری باید ساده، شفاف و مرتبط با کسب و کارتان باشد تا به نوعی فعالیت شما را شرح دهد. هر چقدر نشان تجاری مبتکرانه و خلاقانه‌تر باشد خریدار را بیشتر به خود جذب میکند. بر اساس تعریفی که از نشان تجاری توسط انجمن بازاریابی آمریکا (AMA) در سال 1960 مطرح شد، این نشان عبارت است از یک اسم، علامت، نماد یا طرح، یا ترکیبی از آن ها که به منظور شناسایی کالاها و خدمات ارائه شده توسط یک فروشنده یا گروهی از فروشندگان و تمیز دادن آن ها از محصولات رقبا ارائه میشود. با اینکه نشان تجاری باید خلاقانه باشد اما نمیتوان هر علامت و نمادی را به عنوان نشان تجاری خود معرفی کرد و یا آن را در لگو خود بکار گرفت. مطابق ماده 5 قانون ثبت علائم و اختراعات مصوب 1310 ، علائم ذیل قابل ثبت نیستند.
- علائم دولتی، مملکتی و رسمی (مانند آرم جمهوری اسلامی ایران، هلال احمر و …)
- علائم منافی نظم یا عفت عمومی
- علائمی که عنوان یا اسم عمومی و مورد استفاده همگانی باشد مثل عنوان پارچه، ماشین و …
- علائمی که قبلاَ به ثبت رسیده باشند. (به منظور حصول اطمینان از عدم ثبت برند پیشنهادی خود می توانید به پایگاه اطلاعاتی روزنامه رسمی کشور مراجعه نمایید).
- کلمات یا عباراتی که به نوعی انتساب به سازمان ها یا مقامات رسمی ایران را تداعی یا القا نماید ، از قبیل کلماتی چون انقلابی یا دولتی و نظایر آن ها
مدارک لازم برای ثبت نشان تجاری
برای ثبت نشان تجاری، متقاضیان به دو دسته حقیقی و حقوقی تقسیم میشوند. شخص حقیقی به افراد جامعه گفته میشود که در نوع خودشان دارای شخصیت و حقوقی هستند. شخص حقوقی به سازمان‌ها، وزارت‌خانه‌ها و موسسات مختلف که دارای فعالیت های تجاری و غیر تجاری هستند، گفته میشود. مدارک لازم ثبت نشان تجاری برای هرکدام از متقاضیان متفاوت است پس در هنگام جمع آوری مدارک به تفاوت های میان آن ها دقت داشته باشید تا دچار مشکل نشوید.
مدارک لازم برای ثبت نشان تجاری شخص حقیقی
- کپی شناسنامه شخص متقاضی
- کپی کارت ملی شخص متقاضی
- کپی کارت بازرگانی (در صورتی که از حروف لاتین استفاده شده باشد)
- کپی مجوز فعالیت (جواز تاسیس، پروانه ی بهره برداری، پروانه ی ساخت، جواز کسب یا کارت بازرگانی و یا هر گونه گواهی فعالیت صادره از نهادهای نظارتی و حاکمیتی دولتی)
- نمونه علامت تجاری در کادر 10 در 10
مدارک لازم برای ثبت نشان تجاری شخص حقوقی
- کپی شناسنامه مدیر عامل شرکت
- کپی کارت ملی مدیر عامل شرکت
- کپی روزنامه ی تاسیس و آخرین تغییرات شرکت (از آخرین تغییرات شرکت نباید بیش از دو سال گذشته باشد)
- کپی مجوز فعالیت (جواز تاسیس، پروانه ی بهره برداری، پروانه ی ساخت، جواز کسب یا کارت بازرگانی و یا هر گونه گواهی فعالیت صادره از نهادهای نظارتی و حاکمیتی دولتی)
- کپی کارت بازرگانی (در صورتی که از حروف لاتین استفاده شده باشد)
- یک نمونه از علامت مورد تقاضا (در کادر 10 در 10)