چرا حفاظت از علایم تجاری ضرورت دارد؟

• بسیاری از شرکتها و موسسات از سوء استفاده‎ها‎یی که ممکن است از علایم تجاری صورت بگیرد، بی اطلاع هستند. تمام علایم تجاری نیز باید همچون اختراعات و یا خود شرکتها به ثبت برسند. ثبت علایم تجاری مطابق با قانون ثبت علائم تجاری اشخاص حقیقی یا حقوقی حق انحصاری پیدا می‎کند. بر اساس همین قانون، از طریق ثبت علایم تجاری می‌توان از عرضه کالاهای یکسان یا مشابه توسط اشخاص ثالث تحت علائم تجاری که عین یا به طریق گمراه کننده‌ای مشابه علامت تجاری شما هستند، جلوگیری به عمل آید. این کار به معنای حمایت قانون از علایم تجاری یک شرکت می‎باشد. 
• در صورتی که علامت تجاری به ثبت نرسد تبعات سوئی برای شرکت خواهد داشت به طوری که ممکن است شرکت‌های رقیب از همان علامت یا علامتی که شباهت آن با علامت مزبور به اندازه‌ای است که موجب گمراهی می‎شود، برای کالاهای مشابه استفاده کنند که نتیجتاً سرمایه‌گذاری برای افزایش فروش موجب بی فایده خواهد بود. چنانچه یکی از رقبا از علایم تجاری یکسان یا مشابه علامت تجاری استفاده کند، مصرف کنندگان تصور می‎کنند آن محصول متعلق به همان شرکت می‎باشد و در نتیجه کالای رقیب را خریداری می‎کنند.
• همچنین توزیع محصولات با علایم تجاری یکسان موجب می‎شود تا مشتریان نتوانند میان محصولات با کیفیت و بی کیفیت تمایز قائل شوند که این امر نه تنها سود شخص یا شرکت را کاهش خواهد داد،  که مشتریان را نیز گمراه می‎سازد. با توجه به اهمیت علائم تجاری و اعتباری که علایم تجاری در تعیین میزان موفقیت یک محصول در بازار دارند، تضمین اینکه محصولات در بازارهای مربوط، به ثبت رسیده باشد، ضرورت می‎یابد.

چرا علایم تجاری برای چندین شرکت صادر می‎شود؟

• گاهی ممکن است صدرو مجوز برای استفاده از یک علامت تجاری ثبت شده به شرکت‌های ثالث صورت بگیرد که در نتیجه می‌تواند منبع درآمد بیشتری برای شرکت یا شخص بوجود آورد یا اساس انعقاد یک موافقت‌نامه اعطای نمایندگی فروش باشد.
• همچنین ممکن است علایم تجاری ثبت شده که در میان مشتریان از شهرت خوبی برخوردار است، جهت اخذ منابع مالی یا اعتبار از موسسات مالی مورد استفاده قرار بگیرد.

مدت زمان اعتبار علایم تجاری  ثبت شده

مدت اعتبار ثبت علایم تجاری 10 سال از تاریخ تسلیم اظهارنامه ثبت آن است. این مدت با درخواست مالک آن برای دوره‌های متوالی ده ساله با پرداخت هزینه مقرر، می‎تواند تمدید شود. یک مهلت ارفاقی 6 ماهه نیز از پایان اعتبار ثبت، برای پرداخت هزینه تمدید و پرداخت جریمه تاخیر، پیش بینی شده است. تمامی این موارد به منظور حمایت قانونی از علایم تجاری صورت گرفته است.

حمایت از علایم تجاری

در اجرای اصل 123 ‌قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران قانون ثبت اختراعات، طرحهای صنعتی و علائم تجاری مصوب جلسه مورخ 7/8/1386 کمیسیون قضائی و حقوقی مجلس شورای اسلامی مطابق اصل 85 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران که با عنوان طرح ثبت اختراعات طرحهای صنعتی، علائم و نامهای تجاری به مجلس شورای اسلامی تقدیم شده است که پس از موافقت مجلس با اجراء آزمایشی آن به مدت پنج سال در جلسه ‌علنی با تایید شورای محترم نگهبان، به پیوست ابلاغ شد. بر طبق این قانون، ثبت علایم تجارتی و به تبع آن حمایت از آنها ضرورت می‎یابد.

بر این اساس هر کلمه، حرف یا حروف، عدد، ترسیمات، عکس، شکل، رنگ، تصویر، برچسب یا ترکیب آنها که برای تشخیص کالاها یا خدمات بکار رود، در مجموعه علایم تجاری به شمار می‎روند و قابلیت ثبت دارند. 

روش‎ها‎ی حمایت از علایم تجاری

حمایت از علایم تجاری با دو روش؛ از طریق ثبت و یا از طریق استفاده مکرر آن انجام می‎شود. در بیشتر کشورها به منظور استفاده از حمایت‎ها‎ی قانونی علایم تجاری، متقاضیان ملزم به ثبت علایم تجاری خود در آن کشور می‏باشند. در قانون ثبت اختراع، طرح‎ها‎ی صنعتی و علامت تجاری ایران مصوب 1386، سابقه استعمال برای ثبت کننده، حق تقدم ایجاد نمی کند اما جهت کسب حمایت بیشتر،  شرکت‎ها باید‎ علامت تجاری یا خدماتی خود را در کشور مقصد ثبت نمایید، حتی اگر ثبت شرکت در کشور مقصد اختیاری باشد.

اگر شرکتی قصد استفاده از حمایت‎ها‎ی قانونی علایم تجاری را داشته باشد، باید اظهارنامه علایم تجاری را به دفتر علامت تجاری ملی یا منطقه ای ارائه دهد. بعد از پرداخت حق الزحمه‎ها‎ی قانونی به دفاتر مربوطه، روند بررسی اظهارنامه انجام می‎شود.

حقوق حاکم بر علایم تجاری، فرآیندی برای دادرسی به اعتراضات را ایجاد می‎نماید. لذا بعد از پاسخگویی و بررسی اعترضات، اظهارنامه منتشر می‎شود و هر شخص ذینفعی که حقوق آن توسط ثبت این علامت تجاری متاثر شود، برای اعتراض فرصت قانونی دارد. دفاتر ثبت علامت تجاری پس از بررسی مستندات دریافتی از سوی طرفین در خصوص علامت تجاری مربوطه، تصمیمات لازم را اتخاذ می‎نماید که قابل تجدید نظر نیز می‎باشد.