شرکتها و موسسات براساس مصوبه مجمع عمومی فوق العاده به علل زیر منحل میشوند:
- به علت تصویب بیش از نیمی از شرکاء
- تصویب بیش از 1/3 سهامداران
- از میان رفتن بیش از نیمی از سرمایه شرکت و در صورتی که سهامداران به کاهش سرمایه رای ندهند.
- زمانی که شرکت هدفی را که برای آن تشکیل شده را انجام داده یا انجام آن غیرممکن تشخیص داده شود.
- چنانچه شرکت برای مدت معین شکل گرفته باشد و زمان تعیین شده به سر آمده یا منقضی شده باشد. مگر در مواردی که مدت اعلام شده قبل از انقضاء تمدید شده باشد.
- در صورتی که شرکت دچار ورشکستگی شده باشد.
- چنانچه دادگاه حکم به انحلال داده باشد.
- در صورت فوت یکی از شرکاء و یا اگر در اساسنامه قید شده باشد.
نکته مهمی که باید به آن توجه داشت اینکه با انحلال شرکت، مسئولیت و تکالیف مدیران حذف نخواهد شد و تنها شرکت بار حقوقی و مالی جدیدی را نمی تواند بر عهده بگیرد و زمانی شرکت کاملاً از بین میرود که ختم تصفیه شکل گرفته باشد. ختم تصفیه نیز عبارت است از نحوه ختم تصفیه در شرکتهای با مسئولیت محدود و سهامی متفاوت.
چگونگی ختم تصفیه در شرکت های با مسئولیت محدود
- انتشار اعلامیه در زمینه دعوت از طلبکاران برای دریافت مطالبات احتمالی که باید سه بار در روزنامههای کثیر الانتشار و همزمان در روزنامه رسمی که یک سال از تاریخ انتشار اولین آگهی گذشته باشد، منتشر شود.
- ضمیمه نمودن آگهیهای مذکور به همراه نامه ای از مدیر تصفیه با این مضمون «ختم تصفیه پس از رعایت مواد قانونی اعلام میگردد».
چگونگی ختم تصفیه در شرکتهای سهامی
دعوت از طلبکاران برای گرفتن مطالبات احتمالی، سه بار و هر بار نیز به فاصله یک ماه در روزنامه رسمی و روزنامه کثیر الانتشاری که اطلاعیهها و آگهیهای مربوط به شرکت در آن منتشر میشود و حداقل نه ماه از تاریخ انتشار اولین آگهی گذشته باشد. نکته ای که باید به آن توجه شود اینکه پس از ختم تصفیه، سهامداران یا شرکاء میتوانند داراییها و سرمایه شرکت را میان خود تقسیم کنند.
مدارک لازم برای انحلال شرکت
یک نسخه کپی از تمامی مدارک ثبتی شرکت شامل آگهی تاسیس، اساسنامه، اظهارنامه، آگهی روزنامه و آگهی آخرین تغییرات شرکت، کپی شناسنامه و کارت ملی برابر اصل تمامی اعضای شرکت. انحلال شرکت به 15 تا 30 روز زمان نیاز دارد.
انحلال شرکت با مسئولیت محدود
شرکت با مسئولیت محدود بر اساس مواد قانون تجارت، در موارد زیر قابل انحلال میباشد:
- در صورتی که از بین شرکای شرکت، تنها یک شریک بماند و سایرین خارج شوند شرکت منحل میشود.
- زمانی که شرکت با هدف انجام یک زمینه کاری مشخص شکل گرفته اما انجام این کار غیرممکن تشخیص داده شود.
- زمانی که شرکت برای مدت زمان مشخصی شکل میگیرد و مدت اعتبار آن به سر آمده و شرکا اقدامی برای تمدید و تجدید شرکت نکردهاند.
- زمانی که شرکت دچار بدهی شود و در معرض ورشکستگی قرار بگیرد به طوری که صاحبان شرکت توانایی پرداخت وجوه را نداشته باشند، قاعدتاً شرکت در مرز انحلال میباشد.
- برای ایجاد شرکت با مسئولیت محدود، شرکا یک قرارداد را میان خود منعقد مینمایند که هر زمانی بخواهند میتوانند از این قرارداد صرف نظر کرده و شرکت را منحل شده اعلام کنند.
موارد انحلال شرکت سهامی
- زمانی که شرکت موضوعی را که برای آن تشکیل شده است انجام داده یا انجام آن غیرممکن تشخیص داده شود.
- چنانچه شرکت برای مدت معین تشکیل گردیده و آن مدت منقضی شده باشد. مگر این که مدت قبل از انقضاء تمدید شود.
- شرکت سهامی دچار ورشکستگی شده باشد.
- زمانی که مجمع عمومی فوق العاده صاحبان سهام به هر علتی انحلال شرکت را اعلام نمایند.
- دادگاه حکم قطعی انحلال شرکت سهامی را صادر نماید. حکم دادگاه برای انحلال شرکت اغلب به این طریق خواهد بود که اشخاص ذینفع به دادگاه مراجعه و در موارد ذیل انحلال شرکت را از دادگاه تقاضا مینمایند:
- چنانچه تا یک سال پس از به ثبت رسیدن شرکت هیچ اقدامی جهت انجام موضوع آن صورت نگرفته باشد و نیز در صورتی که فعالیتهای شرکت در مدت بیش از یک سال متوقف مانده باشد.
- چنانچه سمت تمام یا بعضی از اعضای هیئت مدیره و همچنین سمت مدیر عامل شرکت طی مدتی بیشتر از 6 ماه بلا متصدی مانده باشد.
- اگر مجمع عمومی سالیانه برای رسیدگی به حسابهای هر یک از سالهای مالی تا دو ماه از تاریخی که اساسنامه معین کرده است، شکل نگرفته باشد.
- اگر مدت شرکت منقضی شده و یا موضوع شرکت انجام یافته و یا انجام آن غیر مقدور تشخیص داده شود و مجمع عمومی برای انحلال تشکیل نشده یا از دادن رای به انحلال خودداری کند.
دادگاه جز در موارد انقضاء مدت و انجام یافتن موضوع شرکت نسبت به بقیه فوق الذکر بلافاصله بر حسب مورد به مرجعی که در شرکت صلاحیت دارند از قبیل هیئت مدیره یا بازرس مهلت متناسبی که حداکثر از 6 ماه تجاوز نکند، صلاحیت میدهد تا در رفع موجبات انحلال اقدامات لازم را انجام دهند و در صورتی که ظرف مهلت تعیین شده، موجبات انحلال رفع نشود، دادگاه رسما انحلال شرکت را اعلام مینماید.
تصفیه شرکت باید توسط مدیران صورت بگیرد مگر اینکه در اساسنامه طور دیگری مقرر شده باشد.
زمانی که انحلال شرکت به علت ورشکستگی صورت میگیرد، تابع مقررات قانون امور ورشکستگی خواهد بود.
زمانی که مدیر تصفیه مشخص نشده باشد و یا اینکه تعیین شده اما در انجام وظیفه خود سهل انگاری کند، هر ذینفع میتواند به دادگاه مراجعه و برای تعیین مدیر تصفیه جدید، درخواست خود را اعلام نماید.