مقررات و ضوابط حاکم بر اعاده اعتبار
گاهی برخی از تاجران به علت وخامت اوضاع اقتصادی جامعه، ناتوانی در کار، عدم تجربه کافی و … دچار ورشکستگی میشوند که این امر موجب از بین رفتن اعتبار و سلب اعتماد مردم از آنها میشود. همچنین، صدور حکم ورشکستگی موجب بعضی از محرومیتها برای تاجران میشود. در رابطه با محرومیتهای اجتماعی، قانون تجارت سکوت کرده اما در اغلب قوانین محرومیتهایی را برای ورشکستگان عادی در نظر گرفته است. با از دست رفتن اعتبار تاجر، وی در پی کسب اعتماد مجدد میباشد که به این کار اعاده اعتبار گفته میشود. در زیر به شرح اقسام اعاده اعتبار، قوانین و شرایط آن میپردازیم.
اقسام اعاده اعتبار
اعاده اعتبار واقعی: زمانی که تاجر با نشان دادن حسن عمل و با پرداخت کلیه بدهیهای خود بتواند تقاضای اعاده اعتبار نماید. ماده 561 قانون تجارت مقرر میدارد: هر تاجر ورشکسته که کلیه بدهیهای خود با متفرعات و مخارجی که به آن تعلق گرفته است را به طور کامل پرداخت نماید، حق اعاده اعتبار دارد. در ماده 562 همین قانون، به منظور ارفاق به تاجر ورشکسته و جلوگیری از اینکه طلبکاران مبالغ زیادی از بابت متفرعات و مخارج طلب کنند، حداکثر خسارت تاخیر تادیه را به 7 درصد در سال کاهش داده و حداکثر زمان پراخت دیون را 5 سال قرار داده است.
اعاده اعتبار قانونی: اگر تاجر با ابراز حسن نیت موفق به پرداخت تمامی بدهیهای خود نشود، قوانین امروزی برای محجوریت تاجر ورشکسته مدت زمانی را قائل شده و نسبت به اعاده اعتبار تاجر ورشکسته تصمیماتی را اتخاذ میکنند.
نظام حقوقی حاکم بر اعاده اعتبار
نظام حقوقی انواع اعاده اعتبار را مطابق با مواد قانونی اعلام نموده است:
اعاده اعتبار قهری: ماده 1139 ل.ج مقرر میدارد که: ممنوعیتها و محرومیتهای مندرج در ماده 1075 این قانون 3 سال پس از اعلام ختم عملیات ورشکستگی رفع و بر اساس حکم قانون از تاجر اعاده اعتبار میگردد که این امر منوط به تقدیم دادخواست نخواهد بود».
اعاده اعتبار تاجر ورشکسته به تقصیر: ماده 1140 ل.ج مقرر میدارد که: از ورشکسته به تقصیر اعاده اعتبار نمیگردد جز اینکه مجازات مربوط را تحمل کند یا عفو شود. از دیگر شروط اینکه از زمان اعلام ختم عملیات ورشکستگی 4 سال بگذرد و تمامی بدهیها و مخارج تصفیه را پرداخت نماید.
اعاده اعتبار تاجر ورشکسته به تقلب: ماده 1141 ل.ج. در این رابطه مقرر داشته است: از ورشکسته به تقلب اعاده اعتبار نمیگردد جز اینکه مجازات مربوط را تحمل کند یا عفو شود و از اعلام ختم عملیات ورشکستگی 5 سال بگذرد و تمامی بدهیها، متفرعات آن و مخارج تصفیه را پرداخت کند».
اعاده اعتبار عادی: بر طبق ماده 1142 ل.ج: «هر تاجر ورشکسته که تمامی بدهیها، متفرعات آن و مخارج تصفیه را در مدت کمتر از 2 سال پس از اعلام ختم عملیات ورشکستگی پرداخت نماید، میتواند تقاضای اعاده اعتبار خود را اعلام نماید. مشروط بر این که به ورشکستگی به تقصیر یا تقلب محکوم نشده باشد».