مقررات و ضوابط حاکم بر اعاده اعتبار

گاهی برخی از تاجران به علت وخامت اوضاع اقتصادی جامعه، ناتوانی در کار، عدم تجربه کافی و … دچار ورشکستگی می‎شوند که این امر موجب از بین رفتن اعتبار و سلب اعتماد مردم از آنها می‎شود. همچنین، صدور حکم ورشکستگی موجب بعضی از محرومیت‌ها برای تاجران می‎شود. در رابطه با محرومیت‏ها‎ی اجتماعی، قانون تجارت سکوت کرده اما در اغلب قوانین محرومیت‏ها‎یی را برای ورشکستگان عادی در نظر گرفته است. با از دست رفتن اعتبار تاجر، وی در پی کسب اعتماد مجدد می‎باشد که به این کار اعاده اعتبار گفته می‎شود. در زیر به شرح اقسام اعاده اعتبار، قوانین و شرایط آن می‎پردازیم.

اقسام اعاده اعتبار

 اعاده اعتبار واقعی: زمانی که تاجر با نشان دادن حسن عمل و با پرداخت کلیه بدهی‏ها‎ی خود بتواند تقاضای اعاده اعتبار نماید. ماده 561 قانون تجارت مقرر می‎دارد: هر تاجر ورشکسته که کلیه بدهی‏ها‎ی خود با متفرعات و مخارجی که به آن تعلق گرفته است را به طور کامل پرداخت نماید، حق اعاده اعتبار دارد. در ماده 562 همین قانون، به منظور ارفاق به تاجر ورشکسته و جلوگیری از این‌که طلبکاران مبالغ زیادی از بابت متفرعات و مخارج طلب کنند، حداکثر خسارت تاخیر تادیه را به 7 درصد در سال کاهش داده و حداکثر زمان پراخت دیون را 5 سال قرار داده است. 

 اعاده اعتبار قانونی: اگر تاجر با ابراز حسن نیت موفق به پرداخت تمامی بدهی‏ها‎ی خود نشود، قوانین امروزی برای محجوریت تاجر ورشکسته مدت زمانی را قائل شده و نسبت به اعاده اعتبار تاجر ورشکسته تصمیماتی را اتخاذ می‎کنند.

نظام حقوقی حاکم بر اعاده اعتبار

نظام حقوقی  انواع اعاده اعتبار را مطابق با مواد قانونی اعلام نموده است: 

اعاده اعتبار قهری: ماده 1139 ل.ج مقرر می‎دارد که: ممنوعیت‏ها‎ و محرومیت‏ها‎ی مندرج در ماده 1075 این قانون 3 سال پس از اعلام ختم عملیات ورشکستگی رفع و بر اساس حکم قانون از تاجر اعاده اعتبار می‎گردد که این امر منوط به تقدیم دادخواست نخواهد بود». 

اعاده اعتبار تاجر ورشکسته به تقصیر: ماده 1140 ل.ج مقرر می‎دارد که: از ورشکسته به تقصیر اعاده اعتبار نمی‌گردد جز اینکه مجازات مربوط را تحمل کند یا عفو شود. از دیگر شروط اینکه از زمان اعلام ختم عملیات ورشکستگی 4 سال بگذرد و تمامی بدهی‏ها‎ و  مخارج تصفیه را پرداخت نماید.

اعاده اعتبار تاجر ورشکسته به تقلب: ماده 1141 ل.ج. در این رابطه مقرر داشته است: از ورشکسته به تقلب اعاده اعتبار نمی‌گردد جز اینکه مجازات مربوط را تحمل کند یا عفو شود و از اعلام ختم عملیات ورشکستگی 5 سال بگذرد و تمامی بدهی‏ها‎، متفرعات آن و مخارج تصفیه را پرداخت کند».

اعاده اعتبار عادی: بر طبق ماده 1142 ل.ج: «هر تاجر ورشکسته که تمامی بدهی‏ها‎، متفرعات آن و مخارج تصفیه را در مدت کمتر از 2 سال پس از اعلام ختم عملیات ورشکستگی پرداخت نماید، می‌تواند تقاضای اعاده اعتبار خود را اعلام نماید. مشروط بر این که به ورشکستگی به تقصیر یا تقلب محکوم نشده باشد».