ثبت شرکت | عدم ثبت شرکت
ثبت شرکتها یکی از موارد ضروری برای فعالیت هر شرکت میباشد. مطابق با علم حقوق ثبت شرکت به معنای اعطای شخصیت به شرکت میباشد. طبق ماده 6 لایحه قانون 1347، رعایت برخی قواعد شخصیت حقوقی شرکت قبل از ثبت در مرجع ثبت شرکتها صورت میگیرد اما با این کار، شخصیت شرکت کامل نمی شود، مگر پس از ثبت آن در مرجع اداره کل ثبت شرکتها. به عبارت دیگر، با وجود آنکه شرکت قبل از ثبت در مرجع ثبت شرکتها شکل میگیرد و شخصیت حقوقی پیدا میکند، اما ثبت شرکت در کارکرد آن نقش زیادی را ایفا میکند.
شرکت تا زمانی که ثبت نشود، به چهار دلیل نمی تواند برخی از اعمال حقوقی را انجام دهد:
- طبق ماده 28 لایحه قانونی 1347، اگر شرکت به ثبت نرسد، صدور ورقه سهم یا گواهینامه موقت سهم برای آن ممنوع میباشد و در صورت تخلف امضاکنندگان، مسئول جبران خسارات اشخاص ثالث میباشند.
- طبق ماده 55 لایجه قانونی 1347، انتشار اوراق قرضه ممکن نیست، مگر وقتی که کلیه سرمایه ثبت شده شرکت تادیه شده، دو سال تمام از تاریخ ثبت شرکت گذشته و دو ترازنامه آن به تصویب مجمع عمومی رسیده باشد.
- طبق ماده 22 لایحه قانونی 1347، استفاده از وجوه تادیه شده به نام شرکتهای سهامی در شرف تاسیس ممکن نیست، مگر اینکه شرکت ثبت شده باشد. »
- طبق ماده 19 لایجه قانونی 1347، در صورتی که شرکت ظرف مدت 6 ماه از تاریخ تسلیم اظهارنامه مذکور در ماده این قانون ثبت نشده باشد، موسسان و پذیره نویسان میتوانند به بانکی که پذیره نویسی نزد آن انجام شده، مراجعه و تعهدنامه و وجوه پرداختی خود را مطالبه نمایند.
عواقب بعدی در عدم ثبت شرکت
- با توجه به اینکه شخصیت حقوقی شرکت پس از ثبت، تکمیل میگردد، از این رو مدیران میتوانند در مجامع عمومی عادی و فوق العاده نیز تصمیم گیری کنند. آنان میتوانند از جانب شرکت، معاملاتی از قبیل اجاره مسکن، استخدام کارمند، خرید لوازم اداری و ماشین آلات را بر عهده بگیرند.
- تا قبل از ثبت شرکت، مدیران میتوانند معامله کنند، اما نمی توانند از وجوه جمع شده به عنوان سرمایه استفاده کنند. این کار تنها با ثبت شرکت امکانپذیر میشود.
- طبق ماده 23 لایحه قانونی 1347، متضمن قواعد روشنی در این مورد میباشد: «موسسین شرکت نسبت به تمامی اعمال و اقداماتی که به منظور تاسیس و به ثبت رسانیدن شرکت صورت میگیرد، مسئولیت تضامنی خواهند داشت». بنابراین عدم ثبت شرکت به معنای عدم مسئولیت هئیت مدیره و در نتیجه عواقب آن دامنگیر طلبکاران میشود.
- شرکت قبل از ثبت، تشکیل شده است، خود شرکت و در واقع مدیران رئیس هیات مدیره و یا مدیر عامل باید تقاضای ثبت را به اداره کل ثبت شرکتها ارائه دهند. همچنین تغییراتی نیز که در طول حیات شرکت در شرکت صورت میگیرد، بر طبق قانون، باید ثبت شوند. به طور کلی مواردی از قبیل تغییر مدیر شرکت یا تغییر مسئولیتهای وی و … که در حقوق اشخاص ثالث موثر واقع میشود، باید به ثبت برسد و اشخاص ثالث نیز از آن آگاهی پیدا نمایند.
هر گونه کم کاری در ثبت تاسیس شرکت و یا ثبت تغییرات بعدی، موجب مجازات خواهد بود و شرکتی که بدون ثبت فعالیت خود را آغاز نماید، غیرقانونی تلقی میشود.